خاتم کاری ملل : بررسی خاستگاه هنر خاتم

خاتم کاری ملل : بررسی خاستگاه هنر خاتم
در مبحث خاتم کاری ملل، با توجه به تعاریفی که تاکنون در مبحث تاریخچه هنر خاتم کاری ارائه شد، معلوم می شود که هنر خاتم یا نوعی از آن، ضمن پراکندگی گسترده از نظر جغرافیایی، قدمتی دیرینه دارد. ولی همچنان گذشته این هنر ظریف و زیبا در غبار ابهام است و اصل و ریشه آن بدرستی – نامشخص است و نیز این که این هنر در کجا راه رشد و تعالی را تا به امروز طی کرده است نامعلوم است. شاید با بررسی تاریخ هنر کشورهایی که تاکنون به نوعی خاتم کاری ملل در آنها رواج داشته است، بتوان در خصوص خاستگاه اصلی این هنر با شکوه حدس هایی زد.
گرچه بررسی کلیه کشورهایی که مدعی اند، خود مبدع هنر خاتم بوده اند، امکان ندارد. مطالعه برخی که بیشتر گمان می رود موطن خاتم کاری ملل باشند ضرورت دارد. عده ای از محققان سرزمین اصلی خاستگاه پرفروش ترین صنایع دستی خانگی را چین و عده ای دیگر هند و برخی دیگر مصر و سوریه می دانند و هر یک اسنادی برای اثبات ادعای خود ارائه می دهند. در این میان کشورهایی نیز مانند ایتالیا، اسپانیا و حتی گواتمالا در غرب وجود دارند که در مقطعی از زمان گذشته یا حال نوعی از این هنر را دارا بوده اند و بر همین اساس ادعاهایی را نیز مطرح می کنند. در این رابطه برای آشنایی بیشتر با پیشینه این هنر به بررسی مختصر گذشته و وضعیت فعلی آن در برخی کشورها می پردازیم.
خاتم کاری ملل در چین
سرزمین اسطوره ای چین از زمان طلوع خورشید تمدن در آن بلاد تا به امروز همواره خاستگاه هنرهای ظریف و باشکوه و هنرمندان چیره دست در اغلب زمینه های هنری بوده است. قدمت خاتم کاری ملل در این کشور، به گواه شواهد تاریخی، به هزاران سال قبل از میلاد می رسد. جای بسی تعجب است که سرزمینی به گستردگی چین با آن همه پشتوانه فرهنگی غنی در زمینه بسیاری از هنرهای بومی خود از جمله هنر خاتم، تاریخی مکتوب و مستند نداشته و بررسی و تحقیق منظمی در این خصوص انجام نگرفته باشد. به همین دلیل ذکر تاریخی مشخص در خصوص هنر خاتم امکان پذیر نیست و آنچه گفته می شود، حاصل حدس و گمان هایی است که مورخان و باستانشناسان آن دیار مطرح کرده اند.
با تکیه بر همین حدس و گمان ها و بررسی نشانه ها و یافته های تاریخی احتمال دارد که سرزمین چین مهد ظهور هنر خاتم در دنیا باشد و این هنر از آنجا به سایر بلاد از جمله ایران منتقل شده باشد.
نخستین اثر شبیه به خاتم
نخستین اثر شبیه به خاتم کاری ملل از روستای یوآن زيتو در استان شانزی چین به دست آمده است که تاریخ آن به دوره تانگ، یعنی نخستین سلسله شناخته شده در این سرزمین باز می گردد. نوعی طراحی و ساخت این اثر هنری نشان دهنده آن است که این هنر مدتها قبل از این تاریخ رایج بوده و آن دوره، عصر شکوفایی خاتم بوده است.
سابقه تاریخی این هنر در کنار شواهد و یافته های دیگر که در بخش تاریخچه خاتم در ایران بررسی خواهد شد، تقریبا جای هیچ تردیدی درباره اصالت هنر خاتم در چین برجای نمی گذارد. اما لازم است بدانیم که بین آنچه در چین باستان ساخته می شده و هنری که هزاران سال بعد در ایران با نام خاتم پدید آمد، فاصله بسیار زیادی وجود و دارد.
صرفن ظر از تفاوتهای فاحش بین این دو سبک می توان چنین استنباط کرد که ناگزیر باید پلی بین این دو سبک و فاصله زمانی آن دو وجود داشته باشد. این پل ارتباطی به احتمال زیاد مصنوعاتی است که در شهر خوتن چین، مقارن با سیطره مغول بر ایران و بعد از آن در دوره حکومت صفویان رواج داشته است و تولد هنر خاتم به سبک مدرن امروزی را می توان حاصل تلاقی دو فرهنگ ایرانی اسلامی و فرهنگ و هنر چینی دانست.
اگرچه هنر خاتم چین با گذشت زمان پیشرفته تر شده است و در نوع خود ویژگی های خاصی نیز دارد، اما گذر زمان در دو نقطه جدا از هم، یعنی ایران و چین، تأثيرات متفاوتی بر این هنر گذاشته است، به طوری که اوضاع امروزی این هنر در ایران از نظر طرح و اجرا چنان متحول شده است که حتی قابل مقایسه با دوران باشکوه آن در عصر صفوی نیست.
رکود و توقف طولانی در سیر تکاملی خاتم کاری ملل در چین
مقایسه تطبیقی آثار قدیمی با مصنوعات جدید چین از رکود و توقفی طولانی در سیر تکاملی خاتم کاری ملل در چین حکایت می کند. گرچه نوع کاربری و زیرساخت اشیاء خاتم طبعا بنا به موقعیت زمانی و اجتماعی متفاوت بوده است. در هنر خاتم چین، بویژه در بعد طرح و نقش و بخصوص شیوه اجرا و تنوع مواد مصرفی، تحولی که بتوان ذکر کرد، مشاهده نمی شود. به طور کلی سادگی نقوش و استفاده از مواد مصرفی محدود، دو ویژگی عمده در صنعت خاتم چین است که در اکثر آثار گذشته و امروزی آن به چشم می خورد. آثار برجای مانده از دوره های گوناگون حکایت از آن دارد که خاتم سازان چینی اساسأ از دو رنگ سیاه و سفید در ساخت خاتم استفاده می کرده اند.
شرایط ارسال دیدگاه
هدف از ایجاد بخش نظرات در چارسینو، اشتراکگذاری تجربهی خرید و کاربری محصولاتی است که به فروش میرسد. در این بخش، هر کاربر مجاز است در چهارچوب شرایط و قوانین سایت، نظرات خود را به اشتراک بگذارد و پس از بررسی کارشناسان تایید، نظرش را روی سایت مشاهده کند. بدیهی است که اگر قوانین سایت در نظرات کاربری رعایت نشود، تایید نمیشوند و در نتیجه در سایت به نمایش درنمیآیند. چارسینو در قبال درستی یا نادرستی نظرات منتشرشده در این قسمت، هیچگونه مسئولیتی ندارد. نمایش نظرات کاربران در سایت بههیچوجه به معنی تایید فنی چارسینو دربارهی محتویات نظر نیست؛ لذا از کاربران محترم تقاضا میشود، نظرات را اصل و پایهی انتخاب و تصمیمگیری خود قرار ندهند.
۱. فارسی بنویسید و از کیبورد فارسی استفاده کنید. بهتر است از فضای خالی (Space) بیش از حد معمول، کشیدن حروف یا کلمات، استفادهی مکرر از یک حرف یا کلمه، شکلک و اموجی در متن خودداری کنید.
۲. برای نظر یا نقد و بررسی خود عنوانی متناسب با متن انتخاب کنید. یک عنوان خوب کاربران را برای خواندن نظر شما ترغیب خواهد کرد.
۳. نقد کاربران باید شامل قوتها و ضعفهای محصول در استفادهی عملی و تجربهی شخصی باشد و مزایا و معایب بهصورت خلاصه و تیتروار در محل تعیینشده درج شود. لازم است تا حد ممکن از مبالغه و بزرگنمایی مزایا یا معایب محصول خودداری کنید.
۴. نقد مناسب، نقدی است که فقط معایب یا فقط مزایا را در نظر نگیرد؛ بلکه بهطور واقعبینانه معایب و مزایای هر محصول را در کنار هم بررسی کند.
۵. با توجه به تفاوت در سطح محصولات مختلف و تفاوت عمده در قیمتهای آنها، لازم است نقد و بررسی هر محصول با توجه به قیمت آن صورت گیرد؛ نه بهصورت مطلق.
۶. جهت احترامگذاشتن به وقت بازدیدکنندگان سایت، لازم است هنگام نوشتن نقد، مطالب غیرضروری را حذف کرده و فقط مطالب ضروری و مفید را در نقدتان لحاظ کنید.
۷. با توجه به ساختار بخش نظرات، از سوالکردن یا درخواست راهنمایی در این بخش خودداری کرده و سوال یا درخواست راهنمایی خود را در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید.
۸. کاربران ارسالکنندهی نظر موظفاند از ادبیات محترمانه استفاده کرده و از توهین به دیگر کاربران یا سایر افراد پرهیز کنند. بدیهی است هرگونه توهین به فرد یا افراد و استفاده از کلمات نامناسب، باعث تاییدنشدن نظر کاربر میشود.
۹. قسمت نظرات سایت، با تالارهای گفتوگو (فروم) متفاوت است؛ لذا برای حفظ ساختار، مباحث خارج از چهارچوبی که حالت بحث و گفتوگو دارد، تایید نخواهد شد.
۱۰. تمام کاربران حق دارند نظرات خود را به شرط رعایت قوانین، در سایت منتشر کنند؛ لذا حتی اگر نظری را به دور از واقعیت، جانبدارانه یا اشتباه یافتید، نباید نظردهنده را مخاطب قرار دهید یا از وی انتقاد کنید. هر کاربر تنها میتواند نظر خود را عنوان کرده و قضاوت را به خوانندگان نظرات واگذار کند.
۱۱. از طریق نمودار تغییر قیمت در سایت میتوانید از تغییرات قیمت آگاه شوید؛ لذا بههیچوجه در بخش نظرات مبلغ «قیمت» را ذکر نکرده، دربارهی آن سؤال نکنید و نظری ندهید.
۱۲. در نظرات خود، از بزرگنمایی یا اغراق دربارهی قوتها یا ضعفهای محصول خودداری کنید. بدیهی است تا حد ممکن هرگونه نظر مبالغهآمیز یا به دور از واقعیت تایید نخواهد شد.
۱۳. با توجه به مسئولیت سایت در قبال لینکهای موجود در آن، نباید لینک سایتهای دیگر را در نظرات خود ثبت کنید. دقت داشته باشید تا جای ممکن از هرگونه لینکدادن (فرستادن) دیگر کاربران به سایتهای دیگر و درج ایمیل یا نام کاربری شبکههای اجتماعی خودداری کنید.
۱۴. تنها نظراتی تایید خواهند شد که مرتبط با محصول موردنظر باشند؛ لذا بحثهای متفرقه و غیرمرتبط با محصول را مطرح نکنید.
۱۵. کاربران میتوانند نقد خود به هر بخش از چارسینو را در قسمت مربوط اعلام کنند؛ لذا هیچگونه نقدی را دربارهی سایت یا خدمات آن در قسمت نظرات ننویسید.
۱۶. توجه داشته باشند، مسائلی را که از آن اطمینان ندارید، بههیچوجه در نظرات ثبت نکنید؛ همچنین از بازنشر شایعات یا اطلاعات غیرمطمئن دربارهی محصولات جدا خودداری کنید.
۱۷. بهتر است مطالبی در این بخش ثبت شود که برای بازدیدکنندگان سایت مفید باشد؛ لذا از بیان هرگونه مطالب شخصی، غیرمرتبط یا غیرضروری در این بخش پرهیز کنید.
۱۸. لازم است نظرات خود را به صورت نگارشی ثبت کرده و از کوتاهکردن کلمات یا استفاده از ادبیات محاوره تا جای ممکن خودداری کنید. استفاده از ادبیات نوشتاری که قابلیت نمایش در سایت را داشته باشد، لازمهی تایید نظرات کاربران است.
شرایط ارسال پرسش یا پاسخ:
· بهتر است پرسش و پاسخ کوتاه و مختصر باشد؛ زبان و رسمالخط فارسی و اسلوب نگارش هم در آن رعایت شده باشد.
· برای آگاهی از تغییرات قیمت از نمودار تغییر قیمت در سایت استفاده کنید و بههیچوجه در بخش پرسش و پاسخ در مورد «قیمت» نپرسید.
· از پرسش و پاسخ دربارهی آدرس سایر فروشگاههای فیزیکی یا اینترنتی و استفاده از لینک خودداری کنید.
· پرسش خودتان را فقط یک بار و زیر محصول موردنظرتان بنویسید.
· از ثبت اطلاعات شخصی از قبیل ایمیل، شماره تماس و نام کاربری شبکههای اجتماعی در بخش پرسش و پاسخ پرهیز کنید.
· توجه داشته باشید که نظر یا پرسش و پاسخ فقط باید در رابطه با کالا باشد، بنابراین برای پیگیری یا سوال درباره سفارش یا استفاده از خدمات پس از فروش از طریق فرم صفحه “تماس با ما” با انتخاب موضوع پیگیری سفارش یا خدمات پس از فروش، سوال یا درخواست خود را مطرح کنید.
· برای ارسال سایر درخواستها یا پیشنهادهای خود نیز از فرم صفحه “تماس با ما” استفاده کنید یا به info@charsino.com ایمیل ارسال کنید. همچنین انتقاد یا شکایت خود را به ایمیل آدرس complaint@charsino.com ارسال کنید.