سوزن ابریشم دوزی : انواع و کاربردهای آن ها

سوزن ابریشم دوزی : انواع و کاربردهای آن ها

انواع سوزن ابریشم دوزی و ابزار ها از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. زیرا همیشه با ابزار مناسب و خوب، خوب تری را ارائه خواهید داد. طبیعی است که سوزن، پارچه، نخ ابریشم طبیعی، سه اصل وجودی یک اثر سوزن دوزی خوب در بازار صنایع دستی هستند. نبود هر یک از این عناصر، مانع از انجام کار خواهد شد. پس در واقع، متناسب بودن این سه عنصر با یکدیگر از اهمیت بسیاری برخوردار است. داشتن سوزن ابریشم دوزی درشت با پارچه ای لطیف و نازک، منجر به ایجاد سوراخ هایی به روی پارچه می شود که از زیبایی و ظرافت اثر می کاهد.

همچنین نخی ضخیم با سوزنی ظریف، تناسب نخواهد داشت و ممکن است به سختی از سوراخ سوزن ابریشم دوزی عبور داده شود. در هر صورت هماهنگی و تناسب این سه اصل، کمتر از اهمیت حضور هرکدام از عناصر نیست؛ بنابراین توجه داشتن به نکات فوق اهمیت ویژه ای دارد که قبل از اقدام به کار، حتما باید مورد توجه قرار گیرد.

انواع سوزن ابریشم دوزی

سوزن ابریشم دوزی به خاطر تنوع نخ ها، پارچه ها و همچنین نوع کاربردها، تنوع بسیاری دارد. از انواع سوزن ابریشم دوزی می توان به سوزن های:

• کرول،
• شنایل(چنایل)،
• تاپستری،
• شارپ،
• رفو،
• بیتوین،
• و دارنینگ،

اشاره کرد. اما شاید به درستی این مفاهیم برای شما شناخته شده نباشد. چرا که این اسامی لاتین هستند. چون معنای این اسامی برای شما ناشناخته اند در اینجا سعی شده است شماره ها و مفاهیم کاربردی تک تک سوزن ها برای ذكر شود تا پس از شناخت درست برای هر نوع پارچه و نخ، بتوانید سوزن مناسب آن را تهیه کنید و به کار گیرید.

بد نیست به این نکته توجه کنید که مشخصات یک سوزن ابریشم دوزی خوب این است که جنس آن ضد زنگ باشد، نوک آن تیز و قد آن بر اساس نوع دوخت و شماره نخ انتخاب شود. سوزن ها بر اساس اندازه و کشیدگی و ضخامت، چشم های (سوراخ های) بزرگ و کوچک دارند. بنابراین انتخاب سوزن ابریشم دوزی باید بر اساس شماره، جنس و ضخامت پارچه و همچنین نخ و نوع دوختی که می خواهید انجام دهید صورت گیرد.

تناسب شماره های نخ و سوزن

انواع سوزن چنایل

انتخاب سوزن مناسب بر حسب جنس پارچه

• سوزن کرول

سوزن ابریشم دوزی کرول (Crewel needle) یا برودری دوزی، سوزن بلند و کشیده ای است با چشم های کشیده که از آن برای دوخت های معمولی (اتصال دو پارچه به یکدیگر قبل از چرخ کردن در خیاطی) استفاده می شود. این سوزن در شماره های یک تا ۱۰ وجود دارد و برای دوخت روی پارچه های ابریشمی، پشمی، نخی و کتانی مناسب است. نخ های عمامه ، دمسه دو تا چهار لا، نخ شماره ۱۰ و نخ کوک برای این سوزن ها مناسب است. طول این سوزن ها بین 5.6 تا 5.4  سانتی متر است.

سوزن های کرول

• سوزن شارپ

سوزن شارپ (Sharp needle) برخلاف سوزن کرول، کوتاه و بسیار ظریف است و چشم ریزی دارد. این سوزن ابریشم دوزی معمولا برای دوخت های خیلی ظریف و گلدوزی ها مورد استفاده قرار می گیرد. سوزن شارپ چون چشم ریزی دارد، برای نخ های ابریشم و دمسه یک تا دو لا و نخ خامه مناسب است. طبیعی است که این نخ ها به روی پارچه های ابریشمی، حریر، ململ و تترون های نخی ظریف بافت، مناسب است. شماره این سوزن ها از یک تا ۱۰ است که ریزترین آن سه سانتی متر و بلندترین آن حداکثر چهار سانتی متر است.

• سوزن شتايل

سوزن شتايل (چنایل یا Chenille needles) این سوزن ها بر خلاف سوزن های دیگر اندازه های يکسان دارد و کوتاه، ظریف و با چشمی بزرگ است. سوزن شتايل برای دوخت روی پارچه های ضخیم مانند پارچه های پشمی، ماهوت، کشمیر و کتانی ضخیم با نخ های کلفت مناسب است. از این سوزن ها برای روبان دوزی نیز می توان استفاده کرد. زیرا چشم این سوزن ها کشیده و بلند و نوکشان بسیار تیز است و در شماره های سیزده تا ۲۴ یافت می شود. کوتاه ترین شماره آن 5.4 سانتی متر (مناسب برای روبان دوزی) و بلندترین آن حدود هفت سانتی متر (مناسب برای لحاف دوزی سنتی) است.

• سوزن تاپستری

سوزن تاپستری (Tapestry needles) از سوزن چنایل کوچک تر است. شماره این سوزن ها از سیزده تا ۲۴ است. چشم های این سوزن ها بلند و کشیده است، اما نوک آنها زیاد تیز نیست؛ زیرا این سوزن ابریشم دوزی بیشتر برای کاموادوزی و کوبلن دوزی مورد استفاده قرار می گیرد. پارچه هایی که برای این سوزن ها مناسب است، پارچه های گونی بافت، کنفی و توری است که تار و پود پارچه کاملا قابل شمارش است و جزء پارچه های درشت بافت محسوب می شود. نخ های مناسب این سوزن ها، نخ های کتانی، کنفی و کاموا در ضخامت های گوناگون، و دمسه شش لا است. قد این سوزنها بین چهار تا شش سانتی متر است.

سوزن های شارپ

سوزن های چنایل

سوزن های تاپستری

• سوزن رفو

سوزن رفو (Mend needle) سوزن بسیار ظریف و کشیده است که البته از این سوزن ها علاوه بر رفوگری پارچه ها می توان برای منجوق دوزی ها نیز استفاده کرد. زیرا به لحاظ ظرافت و کشیدگی شان، به راحتی از سوراخ منجوق عبور می کنند. سوزن های رفو بیشتر جهت عبور دادن سوزن ابریشم دوزی از تار و پود پارچه و نخ اندازی و رفوگری مورد استفاده قرار می گیرد. این سوزن ها بر اساس بلندی و کوتاهی با یکدیگر متفاوت هستند؛ زیرا ضخامت همه آنها یکنواخت است. اندازه کوتاه ترین آن 5.4 سانتی متر و بلندترین آن، 8 سانتی متر است.

سوزن های رفو و دارنینگ

• سوزن منجوق دوزی

سوزن منجوق دوزی (Beading needles) سوزنی بسیار ظریف و کشیده است که برای عبور از مهره هایی موسوم به منجوق استفاده می شود. طول شماره ۱۰ این سوزن تا هشت سانتی متر می رسد تا بتوانیم تعداد زیادی از منجوق را از آن عبور داده و روی پارچه بدوزیم. این نوع سوزن بسیار شکننده است و هنگام کار با آنها بهتر است فشاری روی بدنه سوزن نباشد.

سوزن های منجوق دوزی

• سوزن دارنینگ

سوزن دارنینگ (Darners needles) سوزن دارنینگ که در کشور ما به سوزن لحاف دوزی معروف است، بسیار درشت با چشمی گشاد و بلند، مناسب برای آجیده دوزی ها و لحاف دوزی های سنتی است. سوزن دارنینگ در شماره بندی، سیزده تا ۲۴ است. این سوزن ها در اندازه های شش تا ۱۰ سانتیمتر یافت می شود. به طور کلی سوزن ها از بزرگ به کوچک شماره گذاری می شود.

تناسب نخ، سوزن و پارچه که در نهایت منجر به ارائه اثری هنرمندانه خواهد شد

ترمیم سوزن دوزی ها و پارچه ها به وسيله سوزن رفو