اموزش گلابتون دوزی از صفر تا صد

در اموزش گلابتون دوزی از صفر تا صد به این موضوع می پردازیم که گلابتون دوزی نوعی رودوزی سنتی است که با نخ «گلابتون» انجام می شود. جنس این نخ طبیعی و دارای روکش فلزی زرد یا سفید است. از این نخ با کمک قلاب، نقوش متنوعی را روی پارچه می دوزند. گلابتون دوزی یکی از هنرهای استان هرمزگان است که به تازگی در بین دختران بشاگردی رواج پیدا کرده است. این نوع صنایع دستی از شهر سندرک و سایر بخش های استان هرمزگان به منطقه بشاگرد وارد شده است. در استان هرمزگان از پارچه های گلابتون دوزی شده برای دوختن لباس های محلی استفاده می شود.

گلابتون دوزی غالبا روی لباس، یقه، پیراهن، آستین و لبه ی آستین انجام می شود. ولی در منطقه بشاگرد این هنر مانند خوس بافی و شک بافی بیشتر بر روی لبه شلوارهای محلی زنانه استفاده می شود. ابزار کار بسیار ساده است و عبارتست از دایره ای الک مانند که به آن «کمان» و در زبان محلی کَم می گویند. پارچه را روی کم می کشند، دور دایره را محکم با بند یا کش می بندند تا مانند دف شود، با این تفاوت که به جای دف که دور آن پوست است، دور این کمان، پارچه قرار دارد.

بعد از این که پارچه روی کمان محکم شد، نقش را روی آن می کشند. حلقه چوبی بزرگ که پارچه بر روی آن کشیده و محکم بسته می شود، یک قلاب قلاب بافی شماره 12 یا 13 و نخ گلابتون که می تواند طلایی، نقره ای و یا در رنگ های دیگر باشد ابزارهای مورد استفاده در این هنر هستند. روش کار به این شکل است که هنرمند نخ گلابتون را در زیر کار با دست می گیرد و با دست دیگر که در روی کار قرار دارد توسط قلاب نخ را می گیرد و از زیر کار به روی پارچه می کشد و با انتخاب محل قلاب زدن بعدی، نخ در روی پارچه کشیده و دوخته می شود.

شکل ساده ی دوخت زدن شبیه به یک خط زنجیره زنجیره است. با کنار هم قرار گرفتن این دوخت های ظریف بر روی پارچه، طرح زیبایی روی پارچه منتقل می شود. زنان هنرمند بشاگردی با مهارت و سرعت خاصی این کار را انجام می دهند و طرح هایی با ظرافت کم نظیر خلق می کنند. طرح گلابتون می تواند بسیار متنوع باشد و یا از روی طرح های آماده توسط کاربن روی پارچه منتقل می شود و یا توسط ذهن خلاق هنرمند بر روی پارچه کشیده می شود.

معمولا هنرمندان در حین کار از منجوق و یا پولک هم استفاده می کنند که باعث زیباتر شدن و تنوع بخشیدن به طرح می شود. در هر طرح معمولا از یک، دو و یا چند رنگ گلابتون با توجه به سلیقه هنرمند استفاده می شود. گاهی گلابتون از خود پارچه بریده شده و استفاده می شود، گاهی هم همان پارچه را برای دوخت شلوار و … به کار می برند. پس از اتمام طرح، پارچه از روی حلقه چوبی (کمان) جدا می شود و دوخت شلوار و … انجام می شود. این هنر هم برای استفاده خود دختران بر روی شلوارها دوخته می شود و هم انجام آن بخشی از اوقات فراغت دختران جوان را پر می کند. از طرف دیگر برخی از آن ها سفارش می گیرند و کار انجام می دهند که به این شکل به نوعی به اقتصاد خانواده خود کمک می کنند.