انواع بافت مربوط به صنایع دستی کشور

اکنون به طور خاص به سراغ بررسی انواع بافت صنایع دستی ایران می‌رویم. در یک دسته بندی مشخص می‌توانیم بافت را در صنعت دستی ایران در سه گروه جای دهیم: بافته‌های داری، بافته‌های دستگاهی و بافته‌های حصیری.

در هر سه‌ی این انواع بافت، از دو رشته‌ی مختلف مواد ( نخ یا نی حصیر) به نام‌های تار و پود استفاده می‌شود و با نوعی تنیدگی و بافت و گاهی گره، این تار و پور تبدیل به یک بافت زیبا بدل می‌شود.

بافته‌های دار آویز

در این دسته از بافت‌ها از چهارچوبی به نام دار استفاده می‌شود و دار در واقع اسکلت بندی برای شکل گرفتن بافت را پدید می‌آورد. دارها می‌توانند بسته به نوع بافت مد نظر به شکل عمودی یا افقی آویخته شوند و در هر دو صورت هنرمند (بافنده) بر روی آن‌ها طرح را پیاده می‌کند و نقش‌های مد نظرش را از روی نقشه‌ای می‌بافد.

بافته‌های داری شامل موارد زیر می‌شوند:

فرش دستباف یا قالی

قالی‌های ایرانی یکی از پرطرفدارترین انواع بافت صنایع دستی ایران می‌باشند. این قالی‌های سالیان سال است به عنوان صنعت دستی شاخص ایران صادر می‌شوند و این موضع به سبب زیبایی و خوش کیفیتی آن است.

گلیم‌

گلیم یک نوع بافت بدون پرز است که بر دارهای عمودی و افقی بافته می‌شود. در این نوع بافت رنگ پود‌ها ببشتر در چشم قرار می‌گیرند و می‌توانیم این بافت را بافت پودنما بدانیم. گلیم‌ها در دو نوع یک رو و دو رو یافت می‌شوند.

زیلو

زیلو کیفیت ضخیم‌تری نسبت به دیگر بافت‌های دار آویز دارد. نخ‌های سازنده‌ی زیلو‌ها پنبه‌ای هستند و بر دارهای عمودی بافته می‌شوند. می‌توانیم این دسته از انواع بافت صنایع دستی در ایران را، در روستا‌ها مشاهده کنیم. زیلو یک بافت دو طرفه است و طرح رو و زیر آن معمولاً با یکدیگر متفاوت است.

گبه

گبه‌ها نوعی از بافت‌های داری هستند که در آن‌ها پود‌ها نقش بسیار عمده‌ای دارند و باعث نرمی ساختار کلی گبه می‌شوند. پرز‌های گبه‌ها گاهی تا یک سانتی‌متر ارتفاع دارند. طرح و نقش‌های متنوع گبه‌ها به چشم‌نوازی آن‌ها می‌افزاید.

بافت‌های دستگاهی

در بافتن این نوع محصولات از یک دستگاه که عموماً دست ساز هم می‌باشد استفاده می‌شود و محصولات زیر توسط بافت دستگاهی تولید می‌شوند:

پارچه‌ها

ما همواره با انوع پارچه در زندگی روزمره‌ی خود مواجه هستیم، اما پارچه‌های بافت صنایع دستی کیفیت متفاوتی دارند. علاوه بر طبیعی بودن نخ‌ها، نحوه‌ی بافت آن‌ها لطیف‌تر است و هنر دست کاملاً در آن مشخص است.

پلاس‌ها

نحوه بافتن پلاس بسیار شبیه به جاجیم‌هاست منتها در آن‌ها از نخ‌های کم کیفیت‌تری استفاده می‌شود و از این رو کیفیت پایین‌تری دارند. پلاس‌ها بدون نقش خاص و به صورت دو رو بافته می‌شوند.