پرفروش ترین صنایع دستی و امکانات بالقوه آن

پرفروش ترین صنایع دستی و امکانات بالقوه آن

در تازه ترین تعریف از در حوزه پرفروش ترین صنایع دستی : «صنایع دستی به بخشی از هنر و صنعت گفته می شود که با بهره گیری از مواد اولیه بومی و انجام کار اساسی به کمک دست و افزار دستی در مراحل مختلف توليد منجر به ساخت محصولاتی شود که هر واحد از این محصولات به شکلی ذوق هنری و خلاقیت فکری سازنده آن را به نمایش بگذارد. به طوری که این ویژگی وجه تمایز اصلی این نوع محصولات از محصولات مشابه ماشین ساخت و یا کارخانه ای باشد.»

ویژگی هایی را برای پرفروش ترین صنایع دستی

نظر به تأثیر زیاد سنت ها و رسوم منطقه ای بر شیوه تولید و بازار آنلاین صنایع دستی و هنری ، تعریف استاندارد، مشخس و دقیقی از آنچه صنایع دستی نامیده می شود، نمی توان به دست داد. ولی با توجه به تعریفی که در بالا به آن اشاره شد و تعاریف دیگری که تا کنون از صنایع دستی شده، می توان ویژگی هایی را برای محصولات دست ساخت به شرح زیر قائل شد:

1. انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید پرفروش ترین صنایع دستی به وسیله دست، ابزار و وسایل دستی. یادآوری می شود که برای تولید هریک از فرآورده های صنایع دستی، مراحل متعددی طی میشود. ولی انجام همه این مراحل به وسیله دست و ابزار و وسایل دستی الزامی نیست. و چنانچه تنها قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام گیرد، محصول تولید شده با در نظر گرفتن مواردی که در تعریف از آنها یاد شد، صنایع دستی محسوب می شود.
2. تأثیر اندیشه خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به محصولات و امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرح های مختلف در مرحله ساخت این گونه هنر های سنتی.
3. امکان تأمین قسمت عمده مواد اولیه مصرفی از منابع داخلى.
4. داشتن بار فرهنگی (استفاده از طرح های اصیل، بومی و سنتی).
5. همانند و شبیه نبودن این نوع فرآورده های تولیدی.
6. بی نیازی به سرمایه گذاری زیاد برای تولید آنها در مقایسه با صنایع دیگر.
7. بالا بودن ارزش افزوده آنها در مقایسه با صنایع دیگر.
8. امکان ایجاد و توسعه آنها در مناطق مختلف شهر، روستا و حتی جوامع عشایری.
9. امکان انتقال تجربیات و آموزش و رموز و فنون ساخت این گونه تولیدات به صورت سینه به سینه و همچنین طبق روش استاد و شاگردی.

تنوع صنایع دستی ایران

تنوع پرفروش ترین صنایع دستی ایران زیاد است. به طوری که شاید بتوان گفت در جهان نظیر و همتا ندارد. از این رو می توان آنها را به صورت کلی در بیست و چهار رشته طبقه بندی کرد. با این توضیح که، گرچه صنایع دستی کشورمان را می توان با در نظر گرفتن ویژگی های مختلف دیگر طبقه بندی کرد ولی از آنجا که روش و تکنیک تولید فرآورده های دستی یکی از مهم ترین وجوه تمایز این صنعت با دیگر صنایع است، لذا در این نوشته، این گونه محصولات را به طور عمده بر مبنای روش و تکنیک ساخت آنها به شرح زیر طبقه بندی می کنیم:

1. بافته های داری.
2. پارچه بافی (نساجی سنتی).
3. صنایع دستی بافتنی.
4. روکاری (رودوزی).
5. چاپ های سنتی.
6. نمدمالی.
7. سفالگری و سرامیک سازی.
8. شیشه گری.
9. تولید فرآورده های چرم و پوست.
10. ساخت محصولات هنر فلز کاری و آلیاژی.
11. قلمزنی، مشبک کاری و حکاکی روی فلزات و آلیاژها.
12. سنگ تراشی و حکاکی روی سنگ.
13. خراطی چوب.
14. ریزه کاری و نازک کاری چوب.
15. منبت کاری، کنده کاری و مشبک کاری چوب.
16. حصیربافی.
17. خاتم سازی (خاتم کاری).
18. معرق کاری.
19. کاشی سازی و کاشیکاری.
20. ملیله دوزی.
21. میناکاری.
22. ساخت اشیای ظریف و هنری.
23. ساخت زیورآلات.
24. ساخت سایر فرآورده های دستی.

نگاهی کوتاه به تاریخچه صنایع دستی ایران

فعالیت های کشاورزی و دامداری در ایران از گذشته های دور تا به امروز، هم بخشی از مواد اولیه مورد نیاز تولید صنایع دستی کشور را مهیا ساخته و هم افرادی را که به این نوع فعالیت ها اشتغال دارند. و به علت طبیعت کارشان، فصل یا فصولی از سال را بیکار می مانند و ضرورتا نیاز به فعالیت در رشته های دیگر تولیدی دارند، به کاری مفید مشغول داشته است.

علاوه بر این، استعداد و روحیه خلاق و قدرت ابتکار ایرانیان و علاقه آنان به هنر و تولید آثار هنری و ذوقی، موجب شده است که کشور ما از گذشته های بسیار دور تا زمان حال، همواره در تولید پرفروش ترین صنایع دستی موقعیتی ویژه و ممتاز و نیز شهرتی جهانی داشته باشد.

نگرشی به حفریات باستان شناسی و آثار با ارزش به دست آمده از «سیلک»، «حسنلو»، «تپه حصار»، «شوش»، «چراغعلی تپه» و غیره مؤيد قدمت، سابقه طولانی و غنای صنایع دستی ایران طی قرون و اعصار متمادی است. با بررسی دقیق آثار مکشوفه و با توجه به نظر محققان، و پژوهشگران و هنرشناسان مشخص شده که زادگاه صنایع و هنرهای قالیبافی، فلزکاری و سفال و سرامیک سازی، ایران بوده است.

افزون بر آن، صنعتگران هنرمند کشورمان، از سده ها و هزاره های پیش از میلاد تاکنون همواره سهم شایسته ای در توسعه، تکوین و تعمیم انواع صنایع دستی داشته اند. و با ذوق هنر خود به آثار هنری ما غنا بخشیده اند، گونه ای که آثار ممتاز و ارزنده صنعتگران ایرانی در تمامی موزه ها و مراکز هنری جهان به نوعی عرضه کننده تولیدات صنایع دستی است، به چشم می خورد.

قضاوت پژوهشگران و ایران شناسان ایران در حوزه صنایع دستی ایران

بررسی و قضاوت پژوهشگران و ایران شناسانی نظیر «پروفسور پوپ»، «گیرشمن»، «اشمید»، «هانری رنه دالمانی» و غیره و تحلیلی که آنان از صنایع دستی ایران به دست داده اند. می تواند مبین ارزش های استثنایی و جایگاه خاص پرفروش ترین صنایع دستی در زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه باشد که همواره نقش اساسی را در تولید محصولات ارزنده صنایع دستی، آن هم طرحهای اصیل و رنگهای زنده، شاد، جذاب و گیرا داشته است.

اسلام آوردن ایرانیان در دهه های آخر قرن هفتم میلادی، موجب شد تا مایه های هنر فرهنگی اصیل ایران با ارزشهای والای اسلامی در هم آمیزد و صنایع دستی ایران محتوایی مردمی و غنی تر از گذشته یابد. و حتی در عرصه معماری و کاشیکاری به رشد و شکوفایی چشمگیری برسد.

به هر ترتیب، امروزه صنایع دستی ایران به رغم فراز و نشیب های فراوان و حتی با توجه به دوران های سراسر بی مهری و بی توجهی که پشت سر نهاده است توانسته در زمره با ارزش ترین هنر کاربردی جامعه مطرح باشد. و نه تنها از جنبه های فرهنگی بلکه از جهات اقتصادی و اجتماعی نیز شایسته احترام و در خور توجه و عنایت کافی باشد. بیشتر صاحب نظران، ایران را یکی از سه قطب مهم صنایع دستی آسیا و جهان می دانند و از نظر تنوع شاید در صدر تمامی کشورها قرار داشته باشد.

لزوم حفاظت و حمایت از صنایع دستی

پرفروش ترین صنایع دستی به دلایل و جهات عدیده ای که به رئوس آنها در زیر اشاره می شود، می بایست مورد توجه و حمایت قرار گیرد.

1. ایجاد کار و درآمد برای افراد شهرنشین

ایجاد کار و درآمد برای افراد شهرنشین که دارای ذوق هنری هستند و مایلند از رهگذر یکی از رشته های صنایع دستی امرار معاش کنند.

2. ایجاد اشتغال درآمد اضافی برای روستاییان

ایجاد اشتغال جنبی و درآمد اضافی برای روستاییان و خانواده شان در فاصله زمانی بین کاشت و داشت محصول و نیز در اوقات فراغت آنها از فعالیت های کشاورزی.

3. جلوگیری از مهاجرت روستاییان

جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها از طریق پر کردن اوقات فراغت آنها و ایجاد درآمد جنبی برای آنان که نهایتا موجب توسعه و رونق کشاورزی هم می شود. و ضمنا در کاهش میزان وابستگی کشور به خارج و تأمین استقلال اقتصادی نیز مؤثر است.

4. اشتغال و درآمد برای عشایر کوچرو

ایجاد اشتغال جنبی و درآمد بیشتر برای عشایر کوچرو، نیمه کوچرو و اسکان یافته با استفاده از پوست و پشم دام ها برای تولید انواع زیراندازها و یا پارچه های دستبافت.

5. به کارگیری ذوق و خلاقیت های فردی

تقویت روحیه ابتکار در افراد و امکان به کارگیری ذوق و خلاقیت های فردی در امر تولید انواع محصولات صنایع دستی که ارزنده ترین هنر کاربردی کشورمان است.

6. تأمین بخشی از درآمد ارزی

توسعه صادرات غیرنفتی و تأمین بخشی از درآمد ارزی مورد نیاز کشور از طریق صدور محصولات صنایع دستی به کشورهای خارجی با توجه به امکانات بالقوه موجود در این زمینه.

7. سایت بین المللی فروش صنایع دستی

معرفی و شناساندن هر چه بیشتر فرهنگ اصیل، غنی و بارور کشورمان در سطح جهانی از طریق عرضه انواع تولیدات صنایع دستی در سایت بین المللی فروش صنایع دستی که هر یک می تواند معرف آداب، رسوم، سنت ها، عادات و در مجموع فرهنگ غنی اسلامی و ملی ایران باشد.

8. حفاظت از ارزش های فرهنگی، آداب و رسوم

حفظ ارزش های فرهنگی، آداب و رسوم دیرینه و اصالت های موجود در جامعه از طریق تولید محصولاتی که نقش ها، طرح ها و رنگها مؤید چنین ویژگی هایی است.

9. ایجاد صنعت مستقل و غیر وابسته

زمینه سازی برای ایجاد صنعت مستقل و غیر وابسته در کشور با عنایت به اینکه گسترش صنایع دستی و آموزش نیروی انسانی در این زمینه شالوده تربیت نیروی متخصص در صنعت است.

حجم تجارت جهانی صنایع دستی

ذکر این نکته نیز ضروری است که حجم تجارت جهانی پرفروش ترین صنایع دستی حدود پنج میلیارد دلار در سال است. که از این رقم حدود یک و چهاردهم میلیارد دلار به فرش و دو و شش دهم میلیارد دلار دیگر به سایر انواع صنایع دستی اختصاص دارد و کشور ما با توجه به سابقه حضور در بازارهای بین المللی و موفقیت های نسبی به دست آمده در این زمینه (طی سالهای اخیر) همه ساله بیش از پانصد میلیون دلار فرش به صورت رسمی صادر شده است و امکانات بالقوه و استثنایی که در اختیار دارد، می تواند سالانه لااقل یک سوم از کل حجم تجارت جهانی صنایع دستی را به خود اختصاص دهد.

چرا که بررسیهای انجام شده مؤید آن است که زمینه های مساعدی برای صدور سالانه حدود یک و نیم میلیارد دلار فرش و پانصد میلیون دلار سایر انواع صنایع دستی فراهم است. و ضرورت دارد تا با ایجاد تسهیلات مقتضی برای صادرات و بازاریابی برای تولیدات دست ساخت و توجه لازم به اموری نظیر بسته بندی مناسب و بالا بردن کیفیت محصولات، به این مهم دست یابیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هنر گلیم بافی : آشنایی با ساختار و روش های تولید به مقالات مرتبط رجوع کنید.