گردشگری و صنایع دستی : تأثیرات متقابل

گردشگری و صنایع دستی : تأثیرات متقابل

گردشگری و صنایع دستی ، بزرگ ترین مجموعه خدماتی جهان است که روز به روز بر عرصه های کاری، ابعاد و اهمیت آن افزوده می شود. و طبعا جایگاه رفیع تری را در اقتصاد جهانی به خود اختصاص می دهد. امروزه گردشگری که از آن با عنوان «صنعت بدون دود» یاد شده است در برخی از کشورها که به مرحله توریسم صنعتی رسیده اند، سهم بسیار بالایی را در «تولید ناخالص ملی» و درآمدهای ارزی کسب کرده است. ضمن آنکه بعضی از ممالک دیگر هم به موفقیت های چشمگیری در این زمینه دست یافته اند.

بررسی آمار ورود گردشگری و صنایع دستی ده کشور فرانسه، اسپانیا، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، استرالیا، انگلستان، کانادا، آلمان، مکزیک و سوییس که طی سالهای اخیر بیشترین گردشگر بین المللی را داشته اند. و نیز بررسی سیر صعودی و روند رو به تزاید ورود توریست بین المللی به ممالکی همچون چین، یونان، مالزی و هند مؤید این امر است که تقریبا بیشتر کشورهای دارای آثار تاریخی و باستانی و جاذبه های طبیعی و زیست محیطی در برنامه های دراز مدت، میان مدت و حتی کوتاه مدت خود مقوله گردشگری را بسیار مورد توجه قرار داده. و با سرمایه گذاری های ملی و قائل شدن تسهیلات لازم و بسترسازی برای جذب سرمایه گذاری توسط شرکتهای فراملیتی و بین المللی به درآمد ارزی سرشار حاصل از این رهگذر برای توسعه پایدار، رشد متوازن و ترقی روزافزون چشم دوخته اند.

از سوی دیگر بررسی های به عمل آمده در زمینه تعداد رو به فزونی گردشگران داخلی و حتی گردشگرانی که در طول روز به بازدیدهای تفریحی و بازرگانی می پردازند، نشانگر سیر صعودی و رشد چشمگیر گردشگری در تمامی سطوح با گرایش های جهانی، منطقه ای، ملی و حتی گردشگری با مقاصد کاری و یا دیدار و بازدید از مراکز تفریحی است.

فروش آثار گوناگون صنایع دستی به گردشگران

بررسی آمارهای در حوزه گردشگری و صنایع دستی و مربوط به بازدید توریست های خارجی و حتی گردشگران داخلی از مراکز تولید صنایع دستی در کشورهایی همچون هند و چین و نیز دقت نظر بر روی ارقام فروش آثار گوناگون هنرهای صناعی به گردشگران، نشانگر آن است. که صنایع دستی یا هنرهای سنتی که یکی از مظاهر فرهنگی و هنری محسوب می شود، می تواند عامل مهم و حتی موجبی برای جلب و جذب گردشگران به حساب آید. چرا که هر اثر صنایع دستی بازگوکننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی یک کشور و حتی منطقه و محل تولید است و می تواند در شناساندن هنر اصیل و بومی و فرهنگ نقش اساسی ایفا کند.

بررسی های دهه های میانی قرن بیستم تا به امروز، این واقعیت را مطرح کرده است که خرید سوغات و صنایع دستی ایران آن هم سوغاتی ماندگار و با هویت که ضمنا نشانه ها و علائم و نمادهایی از کشور و یا مکان مورد بازدید را به همراه داشته باشد. نه تنها تکمیل کننده سفر و بازدیدهای گردشگران است بلکه گاه جاذبه ای فراتر از مکانهای تاریخی و باستانی در توریست ها ایجاد می کند.

خرید آثار جالب صنایع دستی : اشتغالات ذهنی گردشگری

گردشگران، با برنامه های تنظیم شده از قبل و در مواردی نیز بدون تدارکات و تمهیدات کافی به سفر و دیدار از مراکز مورد علاقه و اقامت در مکانهای دلخواه می پردازند. ولی همواره خرید آثار جالب، بدیع و گاه نفیس و ماندگار، بخشی از اشتغالات ذهنی آنان را به خود اختصاص می دهد. لذا بر اساس اطلاعات و دانسته های قبلی و یا در مواجهه با آثار زیبای گردشگری و صنایع دستی که ضمن دوام به واسطه برخورداری از نگاره ها، رنگ ها و رنگ آمیزهای سنتی، بومی و ملی، حکایتگر هویت فرهنگی و نشانه ای گویا از مناطق مورد بازدید است، به سرعت جلب و جذب چنین آثاری می شوند. تا ارزنده ترین هدیه، مناسب ترین سوغات و بهترین ره آورد سفر را برای دوستان، آشنایان، اقوام و حتی برای خانواده خود و نگهداری در منزل و محل اقامت دائم خریداری کنند.

استقبال فوق العاده توریست ها از آثار صنایع دستی و تقاضای چشمگیر و پیوسته رو به تزاید آنان به این گونه تولیدات فرهنگی، موجب آن شده است. که کشورهای دارای فرهنگ و تمدن غنی و درخشان که به واسطه آثار تاریخی، اقلیم های متفاوت، چشم اندازهای زیبا و آداب و رسوم محلی، پیوسته مورد توجه گردشگران برای مسافرت و دیدار بوده و ضمنا از صنایع دستی متنوع و شاخصی هم برخوردارند، در برنامه های بازدید توریست های خارجی دیدار از مجتمع های تولیدی، نمایشگاهی و فروشگاهی صنایع دستی را نیز پیش بینی کنند.

آثار صنایع دستی که مزین به نقش آثار تاریخی

بدیهی است که موفقیت های به دست آمده از این رهگذر در کشورهایی چون هند، تایلند، چین، مکزیک، یونان، مالزی و غیره خود مهر تاییدی بر تأثیرات متقابل گردشگری و صنایع دستی است. جالب است که گفته شود امروزه تولید آثار صنایع دستی که مزین به نقش آثار تاریخی، باستانی و یادمان های ویژه و حتی علائق مردم یک کشور به آداب، متن، نگاره ها و نقش های خاص است در دستور کار قرار دارد. و تلاش می شود که حتی بخشی از این گونه آثار که از سنگ، چوب فلز و یا بر روی سفال و پارچه مناسب و حتی در کنار آثار تاریخی شناخته شده در اختیار تروریست ها قرار گیرد.

عوامل موثر در جذب گردشگران برای خرید آثار صنایع دستی

کارشناسان عرصه گردشگری و صنایع دستی جهان، عوامل زیر را در جذب گردشگران برای خرید آثار صنایع دستی مؤثر دانسته اند:

1. بهره گیری آثار صنایع دستی از نگاره ها، رنگ ها و رنگ آمیزهای سنتی و سمبلیک که پیوسته مورد تأکید و در کانون توجه گردشگران قرار داشته است.
2. بالا بردن کیفیت آثار و افزایش میزان دوام آن.
3. تنوع تولیدات صنایع دستی و توسعه زمینه های کاربردی آن.
4. تولید آثار هنرهای صناعی با الهام از فرم کلی و نگارهای آثار تاریخی، باستانی و نیز علائم و نشانه های هر کشور.
5. بسته بندی مناسب آثار که در پی درک ضرورت و اجرای برنامه های پژوهشی و نهایتا تولیدی بسته بندی به انجام رسیده است و باعث اطمینان خاطر گردشگران برای خرید و حمل و یا ارسال آن به کشور مقصد شده است.
6. قائل شدن تسهیلات لازم به منظور ارسال صنایع دستی به صورت پستی و فراهم آوردن امکانات و ارائه خدمات مناسب در زمینه بیمه، حمل و نقل و تحویل به موقع آثار در مقصد مورد نظر گردشگران که به راحت کلام باعث آن شده است که توریست ها آنچه را مدنظر خود یافتند، خریداری و در زمان مقتضی در اختیار داشته باشند.
7. برگزاری نمایشگاه های فصلی، سالانه و نیز بازارهای مکاره، بازار آنلاین صنایع دستی و هنری با هدف جلب و جذب توریست های خاص برای پرفروش ترین صنایع دستی.

افزایش میزان فروش آثار صنایع دستی

تردیدی نیست که افزایش گردشگری که با افزایش میزان فروش آثار صنایع دستی توأم و همراه بوده است. موجبات افزایش تولید، حفظ اصالت ها و ویژگی ها، افزایش سطح اشتغال مولد و اشتغال جنبی و مهم تر از همه توسعه مبادلات فرهنگی و برفی و شناساندن بهتر و دقیق تر کشورها و هنر و تمدن آنها شده است. اما با عنایت به آنچه گفته شد، تمامی ممالک جهان، به تأثیر متقابل گردشگری و صنایع دستی اعتقاد دارند. چرا که در عمل و تجربه دریافته اند که صنایع دستی یکی از عوامل بسیار مؤثر در جلب گردشگر در تمامی گرایش های داخلی، منطقه ای و بین المللی است و متقابلا به این نتیجه هم رسیده اند که صنعت گردشگری می تواند به رشد و توسعه و گسترش صنایع دستی، حفظ اصالت ها و بهبود کیفیت آن کمک کند.

بر پایه این اعتقاد و تجربیات به دست آمده، تشکیلات صنایع دستی و گردشگری در بسیاری از کشورها در هم ادغام و یا در رابطه ای تنگاتنگ، هماهنگ و منسجم با هم دیده شده است که این اتفاق یعنی ادغام سازمان صنایع دستی ایران در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ایجاد سازمانی گسترده تر به نام «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» در جمهوری اسلامی ایران، روی داده است.

گردشگری مناسب ترین ابزار و گفت و گوی تمدن ها

بیشک گردشگری که از آن به عنوان مناسب ترین ابزار برای صلح و گفت و گوی تمدن ها و تعامل بین ملت ها یاد شده است در قرن بیست و یکم میلادی که هنوز فقط چند سالی از آن گذشته است. نه تنها رشد شتابان دهه های پایانی قرن بیستم خود را ادامه خواهد داد. بلکه با چشم اندازهای مناسبی که در پیش روی دارد و از جمله با تأکید بر تأثيرات متقابل گردشگری و صنایع دستی خواهد توانست به یکی از عالی ترین نیازهای انسانی که سفر و سیر در آفاق و انفس است پاسخ دقیق تر و بایسته تری دهد.